کولر گازی داکت اسپلیت یا کانالی یکی از تازه واردان صنعت تهویه مطبوع است که خرید و فروش کولر گازی داکت در چند سال اخیر رشد زیادی در صنعت تهویه مطبوع داشته و سهم بازار کولرهای آبی و اسپلیت تک پنل را کاهش داده است. با توضیح مختصری در مورد داکت اسپلیت و روش کار آن به بررسی علت محبوبیت آن در بین سازندگان و مشکلات و محدودیت های آن می پردازیم. در نهایت این مطلب را با پیشنهادهایی برای بهره وری بیشتر به پایان می رسانیم.

داکت اسپلیت همان دستگاه اسپلیت تک پنلی است که قسمت داخلی آن در دهانه کانال اما با یک فن پرفشار قرار می گیرد و از طریق این فن تهویه هوای سرد تولید شده از یونیت خارجی وارد محیط  داخلی خواهد شد. سیستم داکت اسپلیت یک سیکل تبرید کامل است و شامل کمپرسور، کندانسور و اواپراتور می باشد. همانطور که از نامش پیداست (Split) این دستگاه دو تکه است که کمپرسور و کندانسور آن در فضای بیرونی و اواپراتور آن در فضای داخلی قرار می گیرد.

داکت اسپلیت ها را از نظر کارکرد انرژی برق مصرفی می توان به دو دسته برق تک فاز و برق سه فاز تقسیم بندی کرد. معمولا ظرفیت های 18000، 24000، 30000 و 36000 با برق تک فاز و ظرفیت های بالاتر یعنی 42000، 48000 و 60000 با برق سه فاز کار می کنند. پس قبل از خرید داکت اسپیلت به این نکته مهم توجه فرمایید.

دلیل خرید داکت اسپلیت

داکت اسپلیت ها معمولا در دو نوع (فقط سرد) و (سرد و گرم) در فروشگاه بانه 90 موجود هستند، البته نباید فراموش کنید که در مدل (سرد و گرم) گرمای تولید شده توسط چرخه تبرید معکوس یک دستگاه پمپ حرارتی است و برای تولید گرما باید برق مصرف کنند. اما برای تولید گرما، تامین کنندگان پیشنهاد یا پیش بینی می کنند که یک کویل مسی یا آلومینیومی در خروجی هوای یونیت داخلی نصب شود که توسط آب گرم پکیج یا موتورخانه مرکزی گرم شده و هوای گرم را در بین فضاها توزیع کند.

هزینه مصرف برق برای هر واحد مهم ترین دلیل توجه به این دستگاه است. از طرفی به دلیل عدم وجود یونیت کمپرسور برای هر اتاق، فضای کمتری برای یونیت های خارجی نسبت به اسپلیت های تک پنل مورد نیاز است. مورد دیگر آلودگی هوای شهرهای بزرگ است که تمایل به استفاده از کولرهای آبی را کاهش داده است.

همچنین ساختمان سازان در پایان کار به دلیل عدم تخصیص فضا برای عبور کانال عمودی کولرهای آبی از طبقات بالا به پایین، متراژ مفید و بزرگتری در دسترس خواهند داشت که میل به استفاده از این سیستم را در بین افراد افزایش می دهد و در نهایت کیفیت بالاتر تهویه مطبوع و سطح رفاه بیشتر برای مصرف کنندگان به خرید این دستگاه کمک زیادی کرده است.اما محدودیت ها و مشکلاتی نیز در استفاده از این دستگاه ها وجود دارد.

صدای زیاد تولید شده توسط واحد داخلی، عدم کنترل دما برای هر یک از فضاها به صورت جداگانه و اتاق های مختلف و مصرف بیشتر برق به دلیل خنک شدن همه فضاهایی که در ساعات مختلف شبانه روز از آنها استفاده نمی شود (اتاق نشیمن) در شب و (اتاق خواب) می توان اشاره کرد.

چند پیشنهاد کاربردی برای رفع محدودیت های داکت اسپلیت

البته پیشنهاداتی برای رفع برخی از این محدودیت ها وجود دارد که با هزینه های جزئی تا حدود زیادی حل خواهد شد.

برای کاهش تولید صدا

باید به چند نکته توجه کنیم. اگر امکان نصب یونیت در فضایی دور از اتاق خواب و نشیمن وجود داشته باشد، معمولاً محل مناسبی برای یونیت داخلی در ورودی ساختمان وجود دارد. مورد دیگر استفاده از کانال برگشت است، معمولا سازندگان هوای برگشتی را از زیر دستگاه می گیرند اما نصب حداقل چند متر کانال برگشت کمک زیادی به کاهش نویز می کند.

همچنین اگر بتوان هوا را در ارتفاع 30 و 40 سانتی متری از کف دریافت کرد، در حالت گرمایش راندمان بهتری خواهیم داشت. یکی دیگر از راه های کاهش سطح صدا استفاده از سطح مقطع مناسب کانال ها به گونه ای است که سرعت عبور هوا بین 500 تا 1000 fpm در کانال باشد

که علاوه بر کاهش صدا باعث کاهش افت فشار و ایجاد هوا متعادل می شود. یکی دیگر از مشکلات مطرح شده عدم وجود کنترل مستقل دما بین فضاهای هر واحد است که با طراحی اندازه صحیح انشعابات کانال و در نظر گرفتن فاصله لوله های داخلی تا حدودی قابل کنترل است.

کاهش مصرف برق

با توجه به خنک سازی فضاهایی که در ساعاتی از شبانه روز به آنها نیازی نداریم، پیشنهاد می شود از دو دستگاه اسپلیت داکت استفاده شود و فضای اتاق خواب و نشیمن به صورت جداگانه کنترل شود، این امر باعث کاهش هزینه برق مصرفی می شود.

تهویه هوا مناسب

مشکل دیگر تهویه اتاق هنگام بسته شدن درب است که دو راه حل برای رفع این مشکل پیشنهاد می شود. راه حل اول کانال کشی هوای برگشت از هراتاق است که اجرای آن تا حدودی سخت و پرهزینه خواهد بود اما کاملا موثر و فوق العاده کاربردی است! راه دوم استفاده از توری های گریل در پایین درب های هر اتاق است تا با بسته شدن درب مانع عبور هوا نشود.

در پایان برای صرفه جویی در مصرف انرژی استفاده از داکت اسپلیت با اینورتر تا حد امکان پیشنهاد می شود. همچنین به فاصله نصب یونیت داخلی و خارجی توجه کنید تا طولانی نباشد! نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد استفاده از کانال های پیش عایق یا عایق کانال های توزیع هوا می باشد.

خرید اسپیلت داکت یا کولرگازی دیواری؟

سیستم تهویه مطبوع داکت اسپلیت از نظر زیبایی شناسی و دکوراسیون بسیار قابل توجه است و همچنین هوای خنک را برای کل خانه فراهم می کند. این نوع سیستم جریان هوای بهتری را تولید می کند و برای خانواده های بزرگی که معمولا از اکثر نقاط و اتاقهای خانه ها استفاده می کنند مفید است. این سیستم در هنگام تعمیر و نگهداری نیز با در نظر گرفتن این موضوع که تمام نقاط خانه را خنک یا گرم می کند، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر است. این به دلیل اجزای کم تشکیل دهنده این سیستم است که سرویس دهی کمتری می طلبد. همچنین در مواردی که رطوبت نیز یکی از دغدغه های خانوارها باشد، این سیستمها راحت تر می توانند از عهده کار برآیند.

کولرهای گازی دیواری یا بدون داکت نیز از طرفی مزایای خود را دارند. در خانه ای که ممکن است بخواهید دمای یک اتاق از بقیه خانه، بالاتر یا خنکتر باشد این نوع کولرها بهترین گزینه برای خرید هستند.

از ویژگیهای مهم سیستم های کولرگازی دیواری میتوان به فیلتر هوا اشاره کرد که باعث از بین رفتن گرد و غبار محیط و حذف آلرژن ها می شود. این سیستمها ممکن است برای افراد مبتلا به آلرژی، جذابیت بیشتری داشته باشد. از طرفی خانواده های با جمعیت کمتر ممکن است فقط بخواهند یک یا دو اتاق را بطور همزمان خنک کنند یا بنابراین استفاده از اسپلیت دیواری گزینه بهتر است.

کارایی کولرگازی دیواری و داکت اسپیلت:

سیستم های کولرگازی دیواری برای اتاق های کوچک و منفرد بسیار مؤثر است. برای خنک سازی مؤثر در اتاق بزرگتر کولرهای گازی با ظرفیت بیشتر نیاز است. تهویه مطبوع داکت اسپلیت برای خنک سازی بهتر مناطق بزرگ و همچنین برای کنترل درجه حرارت در کل خانه گزینه مناسب تری می باشد. بدین معنی که با داکت اسپلیت می توان دمای کل خانه را یکنواخت ساخت.

برآورد ظرفیت داکت اسپلیت مورد نیاز

در صورتیکه واحدهای آپارتمان شما حتی تا متراژ ۲۰۰ متر مربع باشند نیز می توانید با استفاده از برق تک فاز ولی ۵۰ آمپر ، از داکت اسپلیت های تک فاز استفاده نمایید.

یکی از نکات مورد توجه در انتخاب داکت اسپلیت ها ، در نظر گرفتن حجم هوادهی آنها می باشد که معمولا به ازا هر یک تن ظرفیت داکت اسپلیت معادل CFM 400 حجم هوادهی مناسب است. بدیهی است در صورت کمتر بودن حجم هوادهی میزان صدای داکت اسپلیت کمتر و در صورت بیشتر بودن هوادهی ، میزان صدای داکت اسپلیت بیشتر خواهد بود.

توجه : جدول برآورد ظرفیت زیر بصورت تقریبی و صرفاً برای آپارتمان های مسکونی با شرایط آب و هوایی مانند تهران و با فاصله سقف تا کف ۲/۸ متر، بدون تجمع نفرات و افزایش گرمای نهان و بدون استفاده از تجهیزات الکتریکی پرمصرف و همچنین بدون نمای شیشه یا ضلع شیشه ای خصوصاً در سمت غرب فضا یا بنای مورد نظر ارائه گردیده است.